Özür Dilemek Neden Zor?

Kimler Özür Dileyemez?

Araştırmalara göre özgüveni düşük insanlar özür dileyemiyor.

Hepimizin gergin anları olabiliyor ve bu gerginlikle yakınımızdaki kişiyi kırabiliyoruz. Gerçekleşen tartışma faslının ardından nabzımız normale döner ve daha sağlıklı düşündüğümüz noktada ilişkiye kaldığımız yerden devam etmek isteriz. Ancak karşı tarafın kırgınlığına karşılık bir özür borcumuz olur. “Üzgünüm, bunu söylerken ciddi değildim, özür dilerim” kelimelerinin ağızdan dökülmesi kimilerine daha zor gelebiliyor.

Grant MacEwan Üniversitesinden Howel ve arkadaşlarının yaptığı bir araştırma; bazı kişilik yapılarının hataları kabul etme ve onu telafi etme yönündeki davranışları hakkında ipuçları veriyor. Araştırmaya göre şefkat ve yumuşak başlılık özellikleri gösteren kişilerin sorun yaşamadan özür dileyebildikleri ortaya konuldu. Aynı zamanda doğru orantıda özgüven de bu davranışı destekliyor daha doğrusu kişinin bu davranışa farklı anlamlar yüklemesinin önüne geçiyor. “Özür dilemek bana değersiz hissettiriyor”, “özür dilersem kendini bir şey zannedecek”, “Kendimi salak yerine koymuş olacağım” gibi.

Araştırmada bir adım ileriye gidilerek özür dilemeye ilişkin tavır ve cümleleri benimsemeyen katılımcılarda bu zorluğun kaynağı araştırıldı. Bulgulara göre; Özsaygısı düşük olan bireylerin olay ardından kendilerini kötü hissedip her şeyi yoluna sokma isteği olsa dahi daha az özür dileme eğiliminde oldukları kaydedildi.

Öte yandan özsaygısı yüksek ve kendine güvenen bireylerin olaylardaki hatayı görüp kabul etme, bunlar üzerine düşünme, itiraf edebilme ve özür dileyebilme cesaretine sahip oldukları görüldü.

Araştırma doğru oranda ve gerçeklikten kopuk olmayan özgüvenin, yerinde özür dileyebilme ve olayların sorumluluğunu alabilme ile bağlantılı olduğunun altını çiziyor. Öyle ki aşırı özgüvenin kişiyi benmerkezci ve kibirli bir algıya sürükleyebileceği ve böyle kişilerin de özür dileme konusunda yine aşırı özgüvensiz kişiler kadar isteksiz olabildikleri ortaya konmuştur.